Phản biện và chê bai

 Tình hình dịch Covid-19 là mối quan tâm cập nhật thường xuyên của mọi người. Ai ai cũng lo lắng. Số người nhiễm, số người tử vong và thiệt hại về vật chất đã là rất lớn.

Tác động, ảnh hưởng của nó sẽ còn lâu dài đến đời sống xã hội và nền kinh tế đất nước. Chính phủ và Ban chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 thường xuyên họp, đánh giá tình hình, kịp thời đưa ra những giải pháp cấp thiết. Thủ tướng, các Phó thủ tướng, cùng với việc điều hành phối hợp tầm vĩ mô ở “tổng hành dinh", đã nhiều lần dành thời gian xông xáo, bất chấp nguy hiểm, xuống tận cơ sở, thị sát các ổ dịch, thăm hỏi bà con, nắm bắt tình hình, trực tiếp chỉ đạo tại chỗ. Lãnh đạo các cấp, các ngành đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, tháo gỡ từng vấn đề trong chỉ đạo tổ chức thực hiện. Theo sự điều hành của Thủ tướng Chính phủ, dưới sự chỉ huy của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, các đơn vị quân đội, nhất là lực lượng quân y đã hỗ trợ đắc lực, chung sức cùng địa phương giúp nhân dân phòng, chống dịch với nhiều việc làm thiết thực, là chỗ dựa vững chắc của cấp ủy, chính quyền, được nhân dân tin tưởng, yêu mến.

Khẩu hiệu “Chống dịch như chống giặc” biểu thị tư tưởng, quan điểm, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và cả nước, nhằm bảo vệ tính mạng nhân dân và giữ vững nền kinh tế-xã hội đất nước. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, dân tộc ta đã nhiều lần phải đương đầu với giặc ngoại xâm. Nhưng không có loại giặc nào như “giặc Covid-19”. Bởi, đây là một loại “giặc” không hình hài, không phân trận tuyến. Chính nó đã và đang làm khuynh đảo nhiều cường quốc khoa học công nghệ và kinh tế trên thế giới, cướp đi hơn 4 triệu sinh mạng. Cuộc chiến này chưa có tiền lệ. Do đó, sự lúng túng cụ thể trong khâu điều hành chung hoặc tổ chức triển khai việc nọ, việc kia ở các cấp, các ngành-âu cũng là điều dễ hiểu...

Nhiệm vụ lúc này là: Chống dịch không được buông; cuộc sống chẳng thể dừng.

Trước tình hình đó, nhiều người trên các cương vị, phạm vi khác nhau, với tinh thần “Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách” (mọi người dân đều có trách nhiệm trước các vấn đề hệ trọng của đất nước) đã có những kiến nghị, những ý kiến phản biện đến các cấp, các ngành. Nhà nước và các ngành hữu quan cần ghi nhận, nghiên cứu tham khảo các ý kiến xác đáng đó.

Tuy nhiên, trong khi đại dịch Covid-19 đang hoành hành trên một số địa bàn và nguy cơ ở nhiều địa phương, thì bên cạnh những ý kiến tâm huyết, đề xuất hoặc phản biện với trách nhiệm công dân, trên các trang mạng xã hội cũng xuất hiện ý kiến chê bai, gièm pha, phê phán sự điều hành của chính quyền các cấp và sự tư vấn, chỉ đạo, hướng dẫn của các cơ quan chức năng.

Ở đời, có một hiện tượng thật lạ: Một số người trên thực tế chẳng có tài cán và công đức gì, nhưng họ chê hết mọi thứ, từ thượng vàng đến hạ cám. Họ chê bất cứ cái gì, ở đâu, lúc nào. Họ chê nhiều rồi thành thứ bệnh “nghiện chê”, thành một thói quen không hay. Họ nhìn đời toàn một màu xám. Hễ mở miệng cất lời là chê. Tuồng như, không chê được là bứt rứt, khó chịu. Khi họ chê mà không được người khác cộng hưởng đồng tình thì tự khắc họ không bằng lòng mà cho rằng: Người đối thoại không biết nói chuyện, không phải là chỗ đồng cảm, tâm giao.

Tóm lại, phản biện và chê bai là hai hình thức xuất phát từ hai động cơ hoàn toàn trái ngược nhau. Cần tỉnh táo phân biệt giữa việc phản biện nói lên sự thật với sự chê bai. Xuất phát từ động cơ trong sáng, phương pháp thẳng thắn, chân thành phản biện góp ý xây dựng bằng thái độ tinh tế, lịch lãm là điều rất cần thiết. Ngược lại, mọi người cần lên án việc chê bai, xuyên tạc dưới mọi hình thức.

----------

Trung tướng NGUYỄN MẠNH ĐẨU (QĐND)